เขื่อนแม่งัดสมบูรณ์ชล เป็นเขื่อนอเนกประสงค์ขนาดใหญ่ ในพระราชดำริพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มีลักษณะเป็นเขื่อนดินประเภทดินหลายชนิดถมบดอัดแน่น (Zoned Embankment) แห่งแรกที่ออกแบบและก่อสร้างโดยกรมชลประทาน มีความจุที่ระดับเก็บกัก 265 ล้าน ลูกบาศก์เมตร ความยาวสันเขื่อน 1,950 ม.สูง 59 เมตร ส่งน้ำให้พื้นที่เกษตรกรรม การอุปโภคบริโภคและ การรักษาระบบนิเวศน์ ลุ่มน้ำปิงตอนบน ในเขต อ.แม่แตง อ.สันทราย อ.แม่ริม อ.เมือง อ.หางดง อ.สารภี อ.สันป่าตอง อ.ดอยหล่อ อ.จอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ และ อ.เมือง อ.ป่าซาง อ.เวียงหนองล่อง อ.บ้านโฮ่ง จังหวัดลำพูน รวมพื้นที่ 280,000 ไร่
ความเป็นมาของโครงการเขื่อนแม่งัด เริ่มในปี พุทธศักราช 2495 เมื่อราษฎรในเขตตำบลช่อแลและตำบลแม่หอพระ อำเภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่ ได้ร่วมมือกันสร้างฝายแม่งัดขึ้น ลักษณะเป็นฝายพื้นเมืองแบบหินทิ้ง ด้านบนยาแนวด้วยคอนกรีตมีขนาดสันฝายยาวประมาณ 110 เมตร สูง 4 เมตร โดยสร้างปิดกั้นลำน้ำแม่งัด ณ บริเวณเหนือจุดที่ลำน้ำแม่งัดบรรจบแม่น้ำปิงประมาณ 3 กิโลเมตร เพื่อทดน้ำและส่งน้ำให้พื้นที่นาประมาณ 3,600 ไร่
ต่อมา ใน ปีพุทธศักราช 2516 ได้เกิดอุทกภัยครั้งใหญ่ขึ้นในท้องที่ตำบลอินทขิล และตำบลช่อแลความแรงของกระแสน้ำในลำน้ำแม่งัดซึ่งไหลเชี่ยวจัด ได้พัดพาตัวฝายทำให้ชำรุดเสียหายจนใช้การไม่ได้ ราษฎรจึงได้ขอให้ทางราชการช่วยสร้างให้ใหม่เป็นฝายถาวร
ระหว่างการเสด็จพระราชดำริแปรพระราชฐานประทับแรม ณ จังหวัดเชียงใหม่ เมื่อวันที่ 21 มกราคม พุทธศักราช 2520 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถได้เสด็จพระราชดำเนินเยี่ยมราษฎรบริเวณที่จะสร้างเขื่อนเก็บกักน้ำ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ได้พระราชทานพระราชดำริว่า "โครงการประเภทใดถ้าหากพิจารณาแล้วเห็นว่า สามารถอำนวยประโยชน์ได้มากกว่า ก็สมควรเลือกสร้างโครงการประเภทนั้น"
ด้วยเหตุผลนี้ กรมชลประทานจึงพิจารณาเลือกสร้างโครงการชลประทานประเภทอ่างเก็บน้ำขนาดใหญ่พร้อมระบบส่งน้ำ เรียกชื่อว่า "โครงการแม่งัด"
ในส่วนของการดำเนินโครงการนั้น ในปี พ.ศ. 2519 กรมชลประทานได้เริ่มงานสำรวจใกล้กลับฝายแม่งัดเดิม โดยแนวศูนย์กลางของเขื่อนอยู่ทางด้านเหนือฝายขึ้นไปประมาณ 150 เมตร มีลักษณะภูมิประเทศเป็นช่องเขาซึ่งมีความกว้างประมาณ 2 กิโลเมตร เหมาะที่จะสร้างเป็นเขื่อนดิน เมื่อเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2519 จึงได้เริ่มงานก่อสร้างเบื้องต้น และเริ่มก่อสร้างโครงการเต็มรูปแบบ ใน พ.ศ. 2520 จนแล้วเสร็จ พ.ศ. 2528
วันที่ 16 มกราคม พ.ศ. 2521 และ วันที่ 22 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2528 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 เสด็จพระราชดำเนินแปรพระราชฐานที่จังหวัดเชียงใหม่ ได้เสด็จพระราชดำเนินทอดพระเนตรผลงานความก้าวหน้าของโครงการ บริเวณที่ก่อสร้างเขื่อนเก็บกักน้ำแม่งัดสมบูรณ์ชล ซึ่งนับเป็นการพระราชทานขวัญและกำลังใจให้แก่เจ้าหน้าที่ในการที่จะเร่งรัดปฏิบัติงาน เพื่อให้งานก่อสร้างตามโครงการได้สำเร็จและเกิดประโยชน์แก่ราษฎรโดยเร็วที่สุด
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาราชภูมิพลอดุลยเดช มีพระมหากรุณาธิคุณพระราชทานชื่อ เขื่อนแม่งัดสมบูรณ์ชล เมื่อวันที่ 16 มกราคม พ.ศ. 2529 และเสด็จพระราชดำเนินเปิดเขื่อน เมื่อวันที่ 22 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2529 อำนวยประโยชน์ในพื้นที่ลุ่มน้ำปิงตอนบน 280,000 ไร่ ในเขตจังหวัดเชียงใหม่และจังหวัดลำพูน ใน ด้านการชลประทาน การผลิตไฟฟ้าจากพลังน้ำ การบรรเทาอุทกภัยแก่พื้นที่เพาะปลูกท้ายอ่างเก็บน้ำ การประมงในอ่างเก็บน้ำ ตลอดจนเป็นแหล่งท่องเที่ยว โดยกรมชลประทานและส่วนราชการที่เกี่ยวข้องทุกฝ่ายได้ร่วมมือกันดำเนินงานมาตั้งแต่เริ่มการศึกษาโครงการ จนกระทั่งการก่อสร้างงานต่างๆ ตามโครงการได้สำเร็จลงด้วยดีจนถึงปัจจุบัน สมคำตามพระราชดำริ “น้ำคือชีวิต”